Press "Enter" to skip to content

Flebologia dla pacjentów

Lekarze w gabinecie w rozmowie z pacjentami często posługują się terminami dla nich tylko jasnymi i zrozumiałymi. Wyniki badań, diagnoza i zalecenia wydawane na piśmie muszą być pisane w języku polskim, ale także nie zawsze są zrozumiałe dla pacjenta. To nie jest komfortowa sytuacja. A przecież tak ważne jest, by pacjent wiedział o co chodzi i by mógł jednoznacznie stosować się do zaleceń.

Przedstawiamy najczęściej stosowane pojęcia związane z niewydolnością żylną wraz z wyjaśnieniem, co one oznaczają. To, mamy nadzieję, pomoże zrozumieć, o czym mówi do Ciebie flebolog, czyli lekarz specjalizujący się w diagnostyce i leczeniu niewydolności żylnej kończyn dolnych.

Kończyna dolna – to po prostu noga, prawda, że brzmi znajomo?

Goleń, podudzie – brzmi jak w sklepie u rzeźnika, a to część Twojej nogi między koską a kolanem, czyli owrzodzenia goleni, czy owrzodzenia podudzi to rany znajdujące się w tej części nogi.

Lateralny, lateralnie, po stronie lateralnej – to określenie dotyczy boku nogi po jej stronie zewnętrznej. Jeśli lekarz określa, że owrzodzenie jest w okolicy kostki po stronie lateralnej to oznacza, że jest ono w okolicy koski znajdującej się po stronie zewnętrznej.

Medialny, medialnie, po stronie medialnej – przeciwnie do poprzedniego określenia, to pojęcie oznacza, że lekarz informuje Cię o zmianach położonych na boku nogi po stronie wewnętrznej. To jest ta część nóg, którą możesz je złączyć, stając na baczność!

Dystalny to po prostu dalszy, ale dalszy od czego? To ta część żyły, czy układu żylnego położona dalej od bioder. Jeśli przeczytasz, że żyła jest niewydolna w 1/3 dystalnej części podudzia, to oznacza, że niewydolny odcinek to ten, który zaczyna się od kostki i kończy się na 1/3 wysokości podudzia.

Proksymalny – odwrotnie do dystalnego, oznacza bliżej położony, bliżej do bioder, czyli dotyczy opisu zmian na udzie, czyli powyżej kolana.

Żyły głębokie, układ żył głębokich – to żyły, których nie widzisz, znajdują się pod powięzią mięśni nóg. Powieź to taka błona, która otula mięśnie. Układ żył głębokich spełnia ważną rolę, ponieważ niemal 90% krwi z nóg odpływa drogą układu głębokiego. Ważną rolę we wspomaganiu tego procesu ma uciskanie żył przez sąsiadujące mięśnie.

Żyły powierzchniowe (powierzchowne) – to żyły znajdujące się tuż pod powierzchnią skóry.  To z tych żył pielęgniarka pobiera krew do badań laboratoryjnych. Zbierają one krew ze skóry, tkanki łącznej, podściółki tłuszczowej oraz powierzchniowych węzłów chłonnych i nimi krew spływa do żył głębokich. Chorobowe rozszerzenie tych żył  nazywamy żylakami. Rozszerzenie drobniejszych żył to żyły siateczkowate, a najmniejszych pajączki (teleangiektazje).

Perforatory, żyły przeszywające – to poprzecznie ułożone żyły, które łączą żyły powierzchniowe z głębokimi.

Pnie żylne – to największe żyły w nogach, do których spływa krew z innych naczyń.

Żyła odpiszczelowa (vena saphena magna, VSM) – główny pień żylny układu żył powierzchniowych, najdłuższa żyła w nodze. Biegnie od kostki wewnętrznej do pachwiny. Do niej spływa krew z uda oraz większość ze stopy i podudzia (z powierzchni przedniej i środkowej).

Żyła odstrzałkowa (vena saphena parva, VSP) – drugi pień żylny układu żył powierzchniowych. Biegnie od zewnętrznej powierzchni stopy do dołu podkolanowego.

Pompa żylna – to obrazowe określenie mechanizmu warunkującego powrót krwi żylnej z nóg do serca wbrew siłom grawitacji. Rytmiczny nacisk na żyły mięśni nóg, które powiększają swoją objętość podczas ruchu działa jak „tłok” pompy i wypycha całą krew w kierunku serca.

Zastawki żylne – fałdy z wewnętrzne błony żył, które występuję w pewnych odstępach, dzieląc żyły na segmenty. Zdrowe działają jak wentyle, czyli pod wpływem naporu krwi płynącej do góry w wyniku działania pompy mięśniowej, otwierają się i pozwalają, by krew przepłynęła ku górze. Potem zamykają się i nie pozwalają się cofać krwi.

Refluks żylny – to ruch krwi w nieprawidłowym, wstecznym kierunku, czyli przepływ krwi z góry do dołu, z żył głębokich do żył powierzchniowych.

Wydolne żyły – żyły, której pracują prawidłowo, w których krew jest transportowana ku górze, w kierunku serca.

Niewydolne żyły – żyły, które nieprawidłowo transportują krew, w których krew się cofa, czyli jest refluks.

Niedrożne żyły – żyły, przez które krew nie odpływa w ogóle lub ma utrudniony przepływ. Dzieję się tak wtedy, gdy wewnątrz naczynia powstaje zakrzep, czyli czop skrzepniętej krwi zatykający światło żyły.

Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ, chronic venous insufficiency, CVI) – to występowanie objawów zastoju krwi żylnej w żyłach, wskutek wstecznego przepływu żylnego, czyli refluksu lub zwężenia bądź niedrożności żył. Do typowych objawów przewlekłej niewydolności żylnej należą: uczucie ciężkości nóg, poszerzenie żył powierzchniowych, żylaki, pajączki, kurcze mięśni, ból nóg narastający w ciągu dnia, obrzęki, przebarwienia skóry, a także owrzodzenia żylne.

Nadciśnienie żylne – to przyczyna powstawania przewlekłej niewydolności żylnej, to stan zaburzonego odpływu i tym samym zastoju żylnego z powodu refluksu, zwężenia lub niedrożności żył.

Inspiracja: CentrumFlebologii.pl