Rzeczoznawca budowlany to samodzielny zawód techniczny, który decyduje o bezpieczeństwie osób korzystających z obiektów budowlanych. Z tego też względu klasyfikuje się go także jako zawód zaufania publicznego. Zadania, jakie pełni rzeczoznawca budowlany, wynikają nie tylko ze złożonego procesu budowlanego, ale przede wszystkim z konieczności nadzoru nad obiektami budowlanymi oraz planowanymi inwestycjami w celu określenia ich bezpieczeństwa i możliwości dopuszczenia do użytku. To właśnie rzeczoznawca zajmuje się przygotowaniem opinii technicznych i ekspertyz budowlanych w budynkach, w których zachodzi podejrzenie popełnienia błędów budowlanych lub też w takich, które dopiero mają zostać oddane do użytku. Czym dokładnie zajmuje się rzeczoznawca budowlany i na czym polegają jego zadania?
Kto może zostać rzeczoznawcą budowlanym?
Kandydat, który ubiega się o tytuł rzeczoznawcy budowlanego, musi w pełni korzystać z praw publicznych. Przede wszystkim jednak warunkiem uzyskania zawodu rzeczoznawcy w dziedzinie budownictwa jest konieczność ukończenia studiów wyższych z tytułem magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta oraz posiadania nieograniczonych uprawnień budowlanych. Dodatkowo kandydat na rzeczoznawcę budowlanego musi wykazać się co najmniej 10-letnią praktyką w dziedzinie objętej rzeczoznawstwem oraz udokumentowanym dorobkiem praktycznym z tego zakresu, a także należeć do właściwej izby samorządu zawodowego.
Funkcja rzeczoznawcy budowlanego może być wykonywana do momentu, kiedy nie wygaśnie ważność nadanych mu przez Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa uprawień. Co istotne, okres ten nie powinien przekraczać 10 lat. Z uwagi na to, że od rzetelności i wiarygodności wydawanych przez rzeczoznawcę ekspertyz budowlanych zależy bezpieczeństwo użytkowników obiektów budowlanych, na osobie wykonującej ten zawód ciąży odpowiedzialność cywilna, zawodowa i karna związana z wykonywanymi czynnościami.
Zadania rzeczoznawcy budowlanego
Do głównych zadań rzeczoznawcy budowlanego należy przede wszystkim wydawanie ekspertyz budowlanych oraz opinii technicznych na temat obiektów i urządzeń, które są poddawane jego oględzinom. W zakres obowiązków rzeczoznawcy budowlanego wchodzi nie tylko szczegółowa kontrola miejsca, ale także konieczność sporządzenia ekspertyzy budowlanej, która będzie zawierała wnioski z przeprowadzonych badań. Tylko na takiej podstawie będzie możliwe określenie aktualnego stanu technicznego budynku i dopuszczenie go do użytku. Obowiązkiem rzeczoznawcy budowlanego jest więc przeprowadzenie badań rewizyjno-kontrolnych wszystkich elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego, zebranie materiałów dokumentujących problemy techniczne, określenie stopnia naruszenia przepisów o prawie budowlanym oraz wydanie rzetelnej i bezstronnej ekspertyzy budowlanej zawierającej analizę usterek oraz wskazówki dotyczące działań naprawczych. Od rzeczoznawcy zależy zatem nie tylko to, czy budynek zostanie dopuszczony do użytku, ale także to, jak szybko będą postępowały prace budowlane. Jeżeli ekspert uzna, że konstrukcja budynku jest naruszona i wymaga poprawek, może wstrzymać roboty budowlane do czasu naprawienia usterek lub błędów.
Rzeczoznawcy budowlani, oprócz uczestniczenia w procesie budowlanym, mogą także występować w charakterze doradców inwestycyjnych. Mogą również brać czynny udział w postępowaniach cywilnych jako tzw. świadkowie-eksperci i jednocześnie świadczyć na korzyść strony, która wcześniej zleciła im sporządzenie ekspertyzy budowlanej.